Endplate-veranderingen

Wat betekenen signalen op de wervelplaten op MRI?

Een MRI-verslag bevat soms termen als Modic changes, endplate-veranderingen of signaalveranderingen van de eindplaten.
Veel patiënten vragen zich af wat dit precies betekent en of het iets zegt over hun pijnklachten.
Endplate-veranderingen verwijzen naar aanpassingen in het botweefsel aan de boven- en onderkant van de tussenwervelschijf, de zogenaamde eindplaten.

Deze veranderingen zijn een teken dat het bot en de tussenwervelschijf niet optimaal meer samenwerken.
Ze komen vaak voor bij mensen met rugpijn, maar ook bij veel mensen zonder klachten.
De kunst is om te begrijpen wat ze wél en níet betekenen.

Wat zijn eindplaten (endplates)?

Elke tussenwervelschijf wordt aan de boven- en onderkant begrensd door een dunne laag bot: de eindplaat.
Deze laag vormt de overgang tussen het harde bot van de wervel en het zachte weefsel van de schijf.
Ze werkt als een filter en zorgt dat voedingsstoffen vanuit het bot het discusweefsel bereiken.

Een gezonde eindplaat is stevig maar doorlaatbaar.
Bij slijtage, overbelasting of ontsteking kunnen er kleine beschadigingen ontstaan.
Op MRI worden deze zichtbaar als endplate-veranderingen.

Hoe ontstaan endplate-veranderingen?

De belangrijkste oorzaak is mechanische stress.
Wanneer de tussenwervelschijf zijn veerkracht verliest, vangt de eindplaat meer druk op.
Dat kan leiden tot kleine scheurtjes, oedeem of verharding van het bot.

Factoren die dit proces versnellen:

  • langdurige overbelasting of trillingen
  • slechte voeding van de tussenwervelschijf
  • ontstekingsreacties bij degeneratie
  • roken (verminderde doorbloeding)
  • erfelijke gevoeligheid

De veranderingen treden vaak op samen met discopathie of Modic-veranderingen.
Het is dus geen losstaand verschijnsel, maar onderdeel van een keten van structurele aanpassingen.

Wat zie je op een MRI?

Radiologen onderscheiden drie hoofdtypen van endplate-veranderingen, gebaseerd op het signaal dat de MRI laat zien:

  1. Type 1 – Actieve fase
    • Vocht en ontstekingsreactie in het bot.
    • Op MRI: lage intensiteit op T1 en hoge intensiteit op T2.
    • Vaak geassocieerd met pijn, vooral bij bewegen of langdurig zitten.
  2. Type 2 – Vetvervanging
    • Het actieve ontstekingsproces neemt af, bot wordt vetter van structuur.
    • Op MRI: hoge intensiteit op T1 en T2.
    • Kan duiden op genezing of stabilisatie.
  3. Type 3 – Verharding (sclerose)
    • De eindplaat is stug en minder doorlaatbaar.
    • Op MRI: lage intensiteit op zowel T1 als T2.
    • Vaak chronisch en minder pijnlijk.

Deze indeling wordt de Modic-classificatie genoemd, naar de radioloog die het fenomeen in de jaren tachtig beschreef.

Wat zeggen endplate-veranderingen over pijn?

Onderzoek laat zien dat vooral Type 1-veranderingen vaker samen voorkomen met lage rugpijn.
Het bot is in deze fase actiever en gevoelig door ontstekingsreacties.
Toch is de relatie niet één-op-één.
Veel mensen met Type 1-veranderingen hebben geen klachten,
en omgekeerd kan iemand rugpijn hebben zonder zichtbare veranderingen.

De MRI toont dus de biologie, niet de pijnervaring.
Belangrijker is de context: hoe beweegt iemand, hoe lang bestaan de klachten en welke andere factoren spelen mee.

Wat gebeurt er in het weefsel?

Bij endplate-veranderingen neemt de doorlaatbaarheid van de eindplaat af.
Daardoor krijgen de cellen van de tussenwervelschijf minder voedingsstoffen en zuurstof.
Het weefsel droogt verder uit, wat de druk op het bot vergroot.

Zo ontstaat een vicieuze cirkel:
veranderde schijf → meer druk op eindplaat → minder voeding → verdere slijtage.

Door dit proces te begrijpen, kunnen we gericht werken aan herstel:
beweging stimuleren, circulatie verbeteren en ontsteking verminderen.

Zijn endplate-veranderingen gevaarlijk?

Nee, ze zijn geen teken van iets kwaadaardigs.
Ze betekenen dat de wervelkolom zich aanpast aan belasting, net als eelt op de huid.
Toch kan het gebied tijdelijk gevoelig zijn, vooral in de actieve fase.
In dat geval spreken we van een pijnsensitief segment.

Het goede nieuws is dat deze veranderingen in de meeste gevallen stabiliseren of verbeteren.
Sommige verdwijnen zelfs helemaal wanneer de belasting verbetert en de doorbloeding toeneemt.

Behandeling bij MoveWell

De behandeling is afhankelijk van de fase van het weefsel:

  1. Actieve fase (Type 1)
    • Doel: ontsteking en druk verminderen.
    • Chiropractie en mobilisatie verbeteren de doorbloeding.
    • Oefentherapie versterkt de omliggende spieren om de schijf te ontlasten.
  2. Stabiele fase (Type 2 en 3)
    • Doel: functionaliteit herstellen en preventie van terugval.
    • Core-stabiliteit, houdingstraining en educatie staan centraal.
    • Leefstijlfactoren zoals slaap, voeding en beweging zijn essentieel.

Chiropractoren zijn getraind om segmenten met beperkte beweeglijkheid te identificeren.
Door gerichte beweging te creëren, wordt de microcirculatie in het gebied gestimuleerd.
Dat helpt de weefselstofwisseling te verbeteren en de pijn te verminderen.

Wat zegt de wetenschap?

Recente studies tonen aan dat endplate-veranderingen vooral een marker zijn van biomechanische stress.
Ze zeggen iets over hoe het weefsel reageert op belasting, niet per se over schade.
Onderzoek met MRI en histologie laat zien dat Type 1-reacties vaak overgaan in Type 2,
wat wijst op herstel en herstructurering van het bot.

Er is nog discussie of deze veranderingen ooit volledig kunnen herstellen,
maar het is duidelijk dat hun klinische impact sterk afhangt van beweging, houding en spierspanning.

Herstelgericht denken

Bij MoveWell zien we endplate-veranderingen niet als eindstation, maar als signaal.
Ze vertellen ons dat het systeem onder spanning staat en dat er aanpassing nodig is.
Door kennis te combineren met gerichte therapie kunnen we die aanpassing sturen.

Beweging is de natuurlijke stimulans voor herstel.
Elke gecontroleerde oefening brengt voedingsstoffen naar de schijf en vermindert druk op de eindplaten.
Zo bouwen we aan een rug die veerkrachtig blijft, zelfs met slijtage op beeldvorming.

Welke specialisten kunnen u met bij acute of chronische pijn helpen?

Jarco Schol

Chiropractor

Tijn Kooren

Chiropractor

Desiree Griesel

Chiropractor

Sten Hofstad

Chiropractor

Conclusie

Endplate-veranderingen zijn geen reden tot paniek, maar een aanwijzing dat de wervelkolom ondersteuning nodig heeft.
Ze ontstaan door mechanische belasting en kunnen verbeteren met de juiste aanpak.
Behandeling richt zich niet op het “genezen” van de MRI, maar op het herstellen van functie, stabiliteit en vertrouwen.

Een sterke rug is niet een rug zonder slijtage, maar een rug die goed beweegt.

Wilt u een afspraak maken bij MoveWell Chiropractie Hilversum?

Veelgestelde vragen (FAQ)

  1. Wat zijn endplate-veranderingen precies?
    Dat zijn aanpassingen in het bot onder en boven de tussenwervelschijf, zichtbaar op MRI.
    Ze ontstaan door druk, slijtage of ontstekingsreacties.
  2. Zijn endplate-veranderingen hetzelfde als Modic-veranderingen?
    De termen overlappen. Modic-veranderingen zijn een specifieke classificatie van endplate-veranderingen.
  3. Kunnen endplate-veranderingen pijn veroorzaken?
    Ja, vooral in de actieve (Type 1) fase, maar niet iedereen met endplate-veranderingen heeft pijn.
  4. Kunnen deze veranderingen herstellen?
    Sommige stabiliseren of verbeteren, vooral bij een gezonde levensstijl en goede beweging.
  5. Is rust goed bij endplate-veranderingen?
    Korte rust bij hevige pijn kan helpen, maar langdurige inactiviteit vertraagt herstel.
  6. Helpt chiropractie bij endplate-veranderingen?
    Ja. Door beweeglijkheid te herstellen en de druk op de wervelsegmenten te verdelen, wordt het weefsel beter doorbloed.