Facetartrose

Gewrichtsslijtage in de wervelkolom uitgelegd

Facetartrose is een veelvoorkomende oorzaak van rug- en nekklachten.
De facetgewrichten vormen de kleine scharnieren aan de achterkant van de wervelkolom.
Ze zorgen voor soepel draaien, buigen en strekken van de wervels.
Wanneer deze gewrichten slijten of overbelast raken, spreken we van facetartrose.

Deze slijtage hoort deels bij het ouder worden, maar kan ook versneld optreden door verkeerde houding, herhaalde belasting of verminderde stabiliteit.
Het goede nieuws is dat facetartrose goed te behandelen is, mits we begrijpen wat er in het gewricht precies gebeurt.

Wat zijn facetgewrichten?

Elke wervel heeft twee kleine gewrichten aan de achterkant: één links en één rechts.
Ze verbinden de wervels met elkaar en sturen de beweging van de rug.
De gewrichtsvlakken zijn bekleed met kraakbeen en omgeven door een dun gewrichtskapsel met zenuwuiteinden.

Wanneer het kraakbeen dunner wordt en het kapsel geïrriteerd raakt, ontstaat er pijn of stijfheid.
Omdat de zenuwen van het facetgewricht ook signalen naar de spieren sturen, kan de rug reflexmatig verkrampen.
Daardoor voelt het soms alsof de rug “op slot” zit.

Hoe ontstaat facetartrose?

De belangrijkste oorzaken zijn langdurige mechanische belasting en veroudering.
Door herhaald buigen, draaien of een verkeerde houding raakt het kraakbeen langzaam beschadigd.
Het gewricht reageert met een lichte ontsteking en uiteindelijk met botaanmaak (osteofyten) om de druk te verdelen.

Andere factoren spelen ook een rol:

  • overgewicht en verminderde spierkracht
  • langdurig zitten of stilstaan
  • instabiliteit na een hernia of letsel
  • aangeboren vorm van de wervels
  • stress en spierspanning (verhoogde druk op gewrichten)

Facetartrose ontstaat dus niet plotseling, maar is het resultaat van een langdurige disbalans tussen belasting en herstel.

Wat merk je van facetartrose?

De klachten hangen af van de locatie:

  • In de onderrug: zeurende pijn laag in de rug, soms uitstralend naar de bil of dij.
  • In de nek: stijfheid en zeurende pijn, soms met hoofdpijn of uitstralende schouderpijn.

Typische kenmerken zijn:

  • pijn bij achteroverbuigen of draaien
  • ochtendstijfheid die verbetert met bewegen
  • pijn bij lang staan, maar verlichting bij zitten of liggen
  • gevoel van blokkade of beperkte beweeglijkheid

De pijn komt meestal niet van het kraakbeen zelf, maar van het gewrichtskapsel en de omliggende spieren.

Hoe wordt facetartrose vastgesteld?

De diagnose wordt gesteld op basis van het klachtenpatroon en lichamelijk onderzoek.
Een chiropractor of fysiotherapeut test de beweeglijkheid en zoekt naar segmenten die beperkt zijn.
Een MRI of CT-scan kan de artrose zichtbaar maken, maar dat is niet altijd nodig.

Belangrijk om te weten:
Facetartrose op beeldvorming betekent niet automatisch pijn.
Veel mensen hebben slijtage zonder klachten.
De combinatie van beeld, leeftijd en klachtenpatroon bepaalt of het gewricht echt de boosdoener is.

Hoe ziet facetartrose eruit op een MRI?

  • Versmalling van het gewrichtsspleetje
  • Verdikking van het gewrichtskapsel
  • Botuitsteeksels (osteofyten) langs de randen
  • Soms vocht of lichte ontsteking in het gewricht

Bij gevorderde artrose kunnen ook de zenuwkanalen wat nauwer worden (spinale stenose).
Dat kan uitstralende pijn veroorzaken door lichte zenuwdruk.

Behandeling bij MoveWell

De behandeling richt zich niet op het “wegmaken” van de slijtage, maar op het verbeteren van functie en doorbloeding.
Doordat facetgewrichten gevoelig zijn voor stijfheid, reageren ze goed op beweging.
Chiropractoren zijn bij uitstek gespecialiseerd in het herstellen van gewrichtsbeweging in de wervelkolom.
Met zachte, gecontroleerde correcties creëren ze ruimte in het gewricht en verminderen ze de druk op het kapsel.

Daarna volgen oefentherapie en stabilisatietraining om de omliggende spieren sterker te maken.
Fysiotherapeuten werken aan houding, core-stabiliteit en bewegingscontrole.
Het doel is dat de gewrichten soepel blijven bewegen zodat verdere irritatie afneemt.

Leefstijl en zelfzorg

Herstel bij facetartrose vraagt om meer dan alleen behandeling.
Een actieve leefstijl helpt het kraakbeen beter te voeden en de rugspieren sterk te houden.

Belangrijke adviezen:

  • Blijf bewegen, ook bij lichte pijn
  • Vermijd langdurig zitten
  • Train de diepe rompspieren
  • Let op gewicht en voeding (verminder ontstekingsbevorderende voeding)
  • Slaap voldoende en zorg voor goede ergonomie

Warmte kan tijdelijk verlichting geven, bijvoorbeeld een warme douche of kruik.
Koude helpt juist bij een prikkelend, acuut gevoel.

De rol van chiropractie

Chiropractie richt zich op het herstellen van de beweeglijkheid van de facetgewrichten zelf.
Door gecontroleerde correcties komt er weer microbeweging in het gewricht.
Dat vermindert de druk op het kapsel en de omliggende zenuwuiteinden.
Daarnaast verbetert de gewrichtsvoeding en neemt stijfheid af.

Deze aanpak is niet alleen gericht op pijnvermindering, maar ook op het voorkomen van verdere achteruitgang.
Door gewrichten soepel te houden, blijft de belasting beter verdeeld over de hele wervelkolom.

Wetenschappelijke inzichten

Onderzoek laat zien dat beweging de kwaliteit van kraakbeen en botstructuur ondersteunt.
Inactieve mensen met rugklachten vertonen vaker progressie van artrose dan mensen die regelmatig bewegen.
Daarnaast blijkt dat manuele therapie en oefentherapie in combinatie betere resultaten geven dan alleen passieve behandeling.

MRI-onderzoek toont dat bij lichte tot matige facetartrose vaak geen duidelijke correlatie bestaat met de ernst van de pijn.
Dat bevestigt het belang van functionele benadering: kijken naar hoe iemand beweegt, niet alleen wat de scan toont.

Facetartrose en andere oorzaken

Facetpijn kan lijken op andere aandoeningen zoals een hernia of stenose.
Het verschil is dat facetpijn meestal niet scherp in één been of arm uitstraalt.
De pijn is vaak oppervlakkiger en meer gelokaliseerd.
Een ervaren therapeut kan dit onderscheid maken via specifieke testen.

Soms bestaan meerdere oorzaken naast elkaar: lichte discopathie én facetirritatie.
In dat geval is de behandeling gericht op het totale bewegingspatroon van de wervelkolom.

Herstel en prognose

Facetartrose is een chronisch proces, maar klachten kunnen uitstekend verbeteren.
Door regelmatig te bewegen, goed te slapen en de rug te trainen, kan het gewricht weer stabiel functioneren.
Veel mensen met facetartrose ervaren met de juiste begeleiding langdurige klachtenreductie en meer bewegingsvrijheid.

De sleutel ligt in kennis, regelmaat en een actieve houding ten opzichte van herstel.

Welke specialisten kunnen u met bij acute of chronische pijn helpen?

Jarco Schol

Chiropractor

Tijn Kooren

Chiropractor

Desiree Griesel

Chiropractor

Sten Hofstad

Chiropractor

Conclusie

Facetartrose is een teken van belasting, niet van onomkeerbare schade.
Het gewricht kan zich goed aanpassen wanneer het de juiste prikkels krijgt.
Beweging, stabiliteit en educatie vormen de basis voor duurzaam herstel.
Chiropractie en fysiotherapie spelen hierin een centrale rol door de natuurlijke beweeglijkheid te herstellen.

Een soepel gewricht is een gevoed gewricht – en dat is precies waar herstel begint.

Wilt u een afspraak maken bij MoveWell Chiropractie Hilversum?

Veelgestelde vragen (FAQ)

  1. Is facetartrose hetzelfde als slijtage?
    Ja, het is een vorm van gewrichtsslijtage, maar dat betekent niet dat het gewricht niet meer kan functioneren.
  2. Kan facetartrose herstellen?
    Het kraakbeen groeit niet volledig terug, maar pijn en stijfheid kunnen sterk verminderen door betere beweging.
  3. Hoe weet ik of mijn pijn van de facetgewrichten komt?
    Facetpijn verergert bij achteroverbuigen of draaien. Een therapeut kan dit testen met specifieke bewegingen.
  4. Helpt chiropractie bij facetartrose?
    Ja, door het gewricht beweeglijk te houden, neemt de druk af en verbetert de circulatie, wat pijnverlichting geeft.
  5. Kan facetartrose operatief worden behandeld?
    Alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld bij ernstige zenuwdruk. De meeste mensen herstellen met conservatieve zorg.
  6. Welke sport is goed bij facetartrose?
    Zwemmen, wandelen en lichte krachttraining zijn ideaal. Vermijd plotselinge rotaties of schokken.