Innovatie in pijnmeting

Hoe moderne technologie helpt om pijn beter te begrijpen

Pijn is één van de meest voorkomende redenen waarom mensen zorg zoeken.
Toch blijft het één van de moeilijkst te meten verschijnselen in de geneeskunde.
Waar we bloeddruk, hartslag en zuurstof kunnen vastleggen met cijfers, blijft pijn grotendeels subjectief.

Iedere patiënt ervaart pijn anders.
De intensiteit hangt af van lichamelijke, maar ook van emotionele en sociale factoren.
Dat maakt het meten van pijn een uitdaging.

De laatste jaren komen er echter innovatieve methoden die pijn objectiever in beeld brengen.
Niet om de beleving te ontkennen, maar om beter te begrijpen wat er in het lichaam én in het zenuwstelsel gebeurt.
Bij MoveWell volgen we deze ontwikkelingen nauwgezet, omdat ze de brug slaan tussen wetenschap en de praktijk van herstel.

Afspraak maken

Waarom pijn meten belangrijk is

Pijnmeting helpt om de ernst van klachten te begrijpen, maar vooral om herstel te volgen.
Zonder meting blijft verbetering een gevoel.
Met objectieve gegevens kunnen behandelaars beter zien wat werkt en wanneer het tijd is om de aanpak te veranderen.

Traditioneel gebruiken therapeuten pijnschalen, zoals de VAS (Visual Analogue Scale) of de NRS (Numeric Rating Scale).
De patiënt geeft dan een score van nul tot tien.
Dat blijft waardevol, maar het vertelt weinig over het waarom achter de pijn.

Nieuwe technieken proberen verder te kijken: naar spierspanning, hartslagvariatie, hersenactiviteit en gedrag.
Zo ontstaat een completer beeld van hoe pijn zich manifesteert in het hele lichaam.

Van subjectief naar objectief

De grootste stap in pijnonderzoek is de verschuiving van subjectieve beleving naar objectieve correlaten.
Onderzoekers zoeken naar meetbare signalen die samenhangen met pijn, zoals elektrische activiteit in spieren of veranderingen in de huidgeleiding.

Zo wordt pijn niet alleen een gevoel dat iemand beschrijft, maar ook een patroon dat we kunnen meten.
Dat betekent niet dat de pijnscore verdwijnt, maar dat we het kunnen aanvullen met harde data.

Een voorbeeld: iemand met rugpijn geeft een 7 op de pijnschaal, maar sensormetingen laten zien dat de spierspanning in rust extreem hoog is.
Die combinatie vertelt veel meer dan de score alleen.

EMG – spierspanning als signaal

Een van de oudste, maar nog altijd waardevolle technieken is het meten van elektromyografie (EMG).
Met kleine sensoren op de huid kan de elektrische activiteit van spieren worden geregistreerd.

Bij chronische pijn blijkt vaak dat spieren ook in rust actief blijven.
Dat wijst op een verhoogde spierspanning die het zenuwstelsel continu in paraatheid houdt.
Door EMG te gebruiken, kunnen we zien of ontspanningsoefeningen of mobilisaties daadwerkelijk effect hebben.

Bij MoveWell wordt EMG ingezet in combinatie met houdingstraining en ademhalingsoefeningen.
Zo zien we niet alleen wat iemand voelt, maar ook wat er fysiologisch verandert.

HRV – het ritme van herstel

Hartslagvariatie (HRV) is een andere veelbelovende methode om pijn en stress te volgen.
HRV meet de variatie in tijd tussen hartslagen.
Een gezond zenuwstelsel heeft een ritmische, onregelmatige hartslag — een teken van flexibiliteit.

Bij langdurige pijn daalt die variatie.
Het lichaam staat dan continu in de “overlevingsstand”, gestuurd door het sympathische zenuwstelsel.
Een lage HRV wijst op stress en verminderde herstelfunctie.

Met eenvoudige sensoren of horloges kunnen we HRV vandaag de dag betrouwbaar meten.
In combinatie met ademhaling en ontspanningstraining helpt dit om herstel meetbaar te maken.

Beweging als meetinstrument

Beweging vertelt veel over pijn.
Mensen die pijn hebben, bewegen vaak trager, stijver en met minder variatie.
Dat gedrag is onbewust — het brein probeert te beschermen.

Met moderne motion capture-systemen en wearables kunnen subtiele veranderingen in houding en beweging worden vastgelegd.
AI-algoritmen analyseren die data en signaleren afwijkingen die wijzen op angst of overbelasting.

Zo kunnen we objectief meten of iemand door de pijn heen beweegt of juist bewegingen vermijdt.
Dat helpt om de juiste balans te vinden tussen rust en activiteit.

Afspraak maken

Hersenactiviteit meten

Pijn ontstaat in de hersenen, dus is het logisch dat wetenschappers daar steeds beter willen meten wat er gebeurt.
Met technieken zoals fMRI (functionele MRI) en EEG (elektro-encefalografie) kan men zien welke hersengebieden actief worden bij pijn.

Hoewel dit in de dagelijkse praktijk nog niet standaard wordt toegepast, leren we er veel van.
Bijvoorbeeld dat langdurige pijn hersengebieden verandert die normaal emoties en aandacht aansturen.
Dat inzicht helpt bij de ontwikkeling van therapieën die het brein opnieuw leren reageren op pijn — zoals educatie, ademhaling en graded activity.

Digitale pijnmetingen en apps

De smartphone is tegenwoordig een belangrijk hulpmiddel in pijnregistratie.
Met apps kunnen patiënten dagelijks hun pijnscore, stemming, slaap en activiteit bijhouden.
Zo ontstaat een patroon dat inzicht geeft in wat pijn beïnvloedt.

Sommige apps gebruiken zelfs spraak- en gezichtsherkenning om pijn te schatten.
Ze analyseren toon, intonatie en mimiek, en koppelen dat aan bekende pijnprofielen.
Hoewel deze technologie nog in ontwikkeling is, laat het zien hoe snel de meetmogelijkheden groeien.

Binnen MoveWell moedigen we digitale zelfmonitoring aan, omdat het patiënten actief betrekt bij hun herstel.
Wie zijn eigen vooruitgang ziet, voelt meer regie.

Thermografie en doorbloeding

Een andere innovatieve methode is thermografie, waarbij met infraroodcamera’s temperatuurverschillen in het lichaam worden gemeten.
Pijnlijke of ontstoken gebieden hebben vaak een andere temperatuur door veranderde doorbloeding.

Thermografie is volledig contactloos en kan subtiele patronen tonen die niet zichtbaar zijn met het blote oog.
Bij rug- en nekklachten kan het helpen om asymmetrie of vasculaire veranderingen op te sporen.

Hoewel thermografie geen vervanging is voor MRI of echografie, kan het een waardevolle aanvulling zijn binnen het diagnostisch proces.

Digitale pijnschalen en slimme dagboeken

Een moderne variant van de klassieke pijnschaal is het digitale pijnlogboek.
Hierin wordt niet alleen de intensiteit van pijn genoteerd, maar ook factoren als stemming, slaap, stress en activiteit.
AI-algoritmen kunnen patronen herkennen, zoals “meer pijn op dagen met slecht slapen” of “minder pijn na beweging”.

Dat maakt de behandeling veel gerichter.
In plaats van te reageren op klachten, kunnen we preventief handelen op basis van trends.

Binnen MoveWell zien we dit als een waardevolle stap richting gepersonaliseerde revalidatie.

Waarom meten niet alles is

Ondanks de vooruitgang blijft één principe gelden: pijn is en blijft een persoonlijke ervaring.
Geen enkele sensor kan volledig vatten wat iemand voelt.
Daarom combineren we objectieve metingen altijd met menselijke interpretatie en dialoog.

De cijfers vertellen het hoeveel, maar de patiënt vertelt het waarom.
Dat onderscheid is cruciaal in het maken van een goed behandelplan.

Pijnmeting is dus geen doel op zich, maar een hulpmiddel om het gesprek beter te voeren.

Toekomst van pijnmeting

De toekomst van pijnmeting ligt in multimodale monitoring — het combineren van verschillende gegevensbronnen.
Denk aan een systeem dat hartslag, ademhaling, spierspanning, slaap en stemming samenbrengt in één dashboard.

Zo ontstaat een dynamisch beeld van pijn en herstel door de tijd heen.
Dat helpt behandelaars niet alleen bij evaluatie, maar ook bij motivatie.
Want vooruitgang zien motiveert om door te gaan.

In de komende jaren zullen wearables, AI en neurofeedback steeds vaker samen worden ingezet.
De grens tussen kliniek en dagelijks leven vervaagt, waardoor pijnmeting onderdeel wordt van het herstel zelf.

De visie van MoveWell

Bij MoveWell geloven we dat meten pas waardevol is als het leidt tot beter begrijpen.
Daarom gebruiken we technologie niet om te controleren, maar om te leren.
Meten is een vorm van bewustwording.

We combineren objectieve metingen met persoonlijke begeleiding, uitleg en oefentherapie.
Zo wordt pijnmeting geen cijfer, maar een middel om het lichaam weer te vertrouwen.

De toekomst van pijnzorg is meetbaar, maar blijft menselijk.
Want pas als we begrijpen wat de cijfers betekenen, kunnen we echt herstellen.