Acute vs chronische pijn – wat is het verschil, en waarom blijft pijn soms langer bestaan?

Iedereen heeft weleens pijn gehad – na een verkeerde beweging, een val of een blessure.
Die pijn is meestal tijdelijk en verdwijnt zodra het lichaam herstelt. Dat noemen we acute pijn. Maar soms blijft pijn bestaan, zelfs als het weefsel allang genezen is. Dan spreken we van chronische pijn.

Veel mensen vragen zich af: “Wanneer wordt pijn chronisch?” of “Hoe lang duurt acute pijn eigenlijk?” Het verschil zit niet alleen in de duur, maar ook in hoe het zenuwstelsel de pijn verwerkt.

In dit artikel legt MoveWell uit wat acute en chronische pijn precies zijn, hoe ze ontstaan, en wat je eraan kunt doen.

Afspraak maken

Wat is acute pijn?

Acute pijn is een waarschuwingssignaal.
Het lichaam vertelt dat er iets misgaat of dreigt te beschadigen.
Voorbeelden:

  • een verrekte spier of spit;
  • een snee in je vinger;
  • een enkel die door zijn zwik gaat.

De zenuwen sturen pijnsignalen naar het ruggenmerg en de hersenen.
Die reageren met beschermingsgedrag: je beweegt minder of neemt rust, zodat het weefsel kan genezen.

Kenmerken van acute pijn:

  • Duidelijke oorzaak (blessure, overbelasting, ontsteking)
  • Begint plotseling
  • Helpt om schade te voorkomen
  • Verdwijnt binnen enkele dagen tot weken

👉 Acute pijn is dus functioneel en tijdelijk.

Wat is chronische pijn?

Chronische pijn is pijn die langer dan drie maanden aanhoudt, of die blijft bestaan nadat het oorspronkelijke letsel hersteld is.

Bij chronische pijn is het waarschuwingssysteem overactief geworden.
Het zenuwstelsel blijft signalen sturen, ook al is er geen schade meer.

Voorbeelden:

  • Artrose of slijtage in gewrichten
  • Hernia of zenuwirritatie die blijft naspelen
  • Langdurige nek- of rugpijn zonder duidelijke oorzaak

Hier is de pijn niet langer nuttig, maar wordt ze zelf een probleem.

Kenmerken van chronische pijn:

  • Minder duidelijke oorzaak
  • Duurt langer dan drie maanden
  • Wordt beïnvloed door stress, slaap, beweging en stemming
  • Gaat vaak samen met vermoeidheid of stijfheid

👉 Chronische pijn is niet “tussen de oren” – het is een veranderde verwerking in het zenuwstelsel.

Wat gebeurt er in het lichaam?

Bij acute pijn
De zenuwen in huid, spieren of gewrichten (nociceptoren) reageren op prikkels die schade kunnen veroorzaken. Deze signalen gaan via het ruggenmerg naar de hersenen, die de pijn beoordelen en een reactie sturen. Na herstel stopt dit proces automatisch.

Bij chronische pijn
De “pijnfilter” in het ruggenmerg en de hersenen blijft te gevoelig. Het brein blijft denken dat er gevaar is, ook als dat niet zo is. Dat noemen we centrale sensitisatie – het brein blijft het alarm af laten gaan. Je kunt het vergelijken met een rookmelder die afgaat terwijl er geen brand is.

Afspraak maken

Hoe lang duurt acute pijn?

In de meeste gevallen verdwijnt acute pijn binnen 2 tot 6 weken, afhankelijk van het type weefsel.

Een lichte spierverrekking herstelt vaak binnen dagen, terwijl een pees- of gewrichtsblessure wat langer nodig heeft.

Als pijn na 6 tot 12 weken nog steeds aanwezig is, spreken we van subacute pijn.
Dat is het overgangsgebied waarin het zenuwstelsel gevoelig kan worden.
Wanneer pijn langer dan 3 maanden aanhoudt, noemen we het chronisch.

Waarom blijft pijn soms hangen?

Er zijn meerdere redenen waarom pijn niet vanzelf verdwijnt:

  • Overprikkeld zenuwstelsel – de pijnfilter staat te scherp afgesteld;
  • Stress of spanning – verhoogt de spierspanning en prikkelgevoeligheid;
  • Onzekerheid of angst voor bewegen – zorgt dat het brein gevaar blijft “zien”;
  • Slechte slaap – verlaagt de pijndrempel;
  • Weinig beweging – vermindert doorbloeding en herstel.

Pijn kan dus blijven bestaan zonder nieuwe schade.
Het zenuwstelsel heeft simpelweg geleerd om overgevoelig te reageren.

Praktijkvoorbeeld – van acute naar chronische pijn

Peter, 42 jaar, tilt een zware doos en voelt plots een steek in zijn onderrug: spit. Een klassiek voorbeeld van acute pijn: het lichaam beschermt zich.

Na een week gaat het beter, maar hij blijft voorzichtig. Hij spant zijn rug onbewust steeds aan en beweegt minder. Na een paar maanden voelt hij nog steeds pijn – ondanks dat zijn rug genezen is.

Zijn brein heeft geleerd dat bewegen “gevaarlijk” is. De pijn is van acuut naar chronisch gegaan, niet door schade, maar door overbescherming.

Met uitleg, beweging en gerichte therapie leert Peter opnieuw dat bewegen veilig is. Dat is het moment waarop het zenuwstelsel kan herstellen.

Hoe weet je of jouw pijn acuut of chronisch is?

Kenmerk Acute pijn Chronische pijn
Duur Enkele dagen tot weken Langer dan 3 maanden
Oorzaak Duidelijk aanwijsbaar Vaak complex of diffuus
Functie Bescherming Overgevoeligheid
Beweging Eerst pijnlijk, daarna beter Vaak verergert door angst of stress
Beeldvorming Past vaak bij letsel Vaak geen duidelijke afwijking
Herstelstrategie Rust en herstel Beweging, educatie en activatie

Wat kun je doen bij chronische pijn?

  1. Begrijp wat er gebeurt
    Pijneducatie verlaagt angst en overgevoeligheid in het brein.
  2. Blijf bewegen
    Beweging helpt het zenuwstelsel te “hertrainen”. Rust is zelden de oplossing.
  3. Werk aan ontspanning
    Stress en slaaptekort verhogen de spanning in spieren en zenuwen.
  4. Wees geduldig
    Chronische pijn vraagt tijd. Kleine vooruitgang telt.
  5. Laat je begeleiden
    Chiropractoren en fysiotherapeuten bij MoveWell helpen met een plan op maat.

De rol van het brein bij pijn

Zowel bij acute als chronische pijn speelt het brein een hoofdrol. Het brein beslist welke signalen gevaar betekenen en welke niet. Wanneer het systeem overgevoelig raakt, kan uitleg en geruststelling letterlijk pijnstillend werken.

Daarom is educatie een belangrijk onderdeel van moderne pijnbehandeling.

→ /academie/pijneducatie/
→ /academie/centrale-sensitisatie/

Welke specialisten kunnen u met bij acute of chronische pijn helpen?

Jarco Schol chiropractor
Jarco Schol

Chiropractor

Meer info
Tijn Kooren chiropractor
Tijn Kooren

Chiropractor

Meer info
Desiree Griesel chiropractor
Desiree Griesel

Chiropractor

Meer info
Sten Hofstad chiropractor
Sten Hofstad

Chiropractor

Meer info

Conclusie

Acute pijn is kortdurend en nuttig: het helpt het lichaam herstellen.
Chronische pijn is blijvend en vraagt een andere aanpak – niet gericht op rust, maar op herstel van vertrouwen en beweging.

Wie begrijpt hoe pijn werkt, kan de vicieuze cirkel van angst en spanning doorbreken. Bij MoveWell leggen we dat stap voor stap uit en begeleiden we je met gerichte beweging, educatie en moderne therapie.

Herstel begint met begrip – en dat is precies waar moderne pijnzorg om draait.

Wilt u een afspraak maken bij MoveWell Chiropractie Hilversum?

Maak een afpsraak
Bel: 0357600645